توسط : 
۶ تمدن گمشده دنیا
در طول تاریخ بشر، تمدن‌های بزرگی ساخته شده، شکوفا شده و رو به زوال رفته‌اند. بسیاری از این تمدن‌ها توسط مورخان به خوبی مستند شده‌اند و تمدن‌های بعدی توانسته‌اند ظهور و سقوط آنها را ردیابی کنند. اما به نظر می‌رسد برخی از آنها به طور ناگهانی ناپدید شده‌اند. برخی از تمدن‌ها سرنخ‌هایی در مورد علت سقوط خود به جا گذاشته‌اند، در حالی که نابودی برخی دیگر همچنان یک راز باقی مانده است. در اینجا به برخی از این تمدن‌های گمشده‌ی گیج‌کننده اشاره می‌کنیم.
تمدن مایا
امپراتوری مایا در اوج خود، در سراسر شبه جزیره یوکاتان، گواتمالای امروزی، بلیز و بخش‌هایی از مکزیک گسترش یافته بود و آن را به یکی از تسلط‌گرترین تمدن‌های زمان خود تبدیل می‌کرد. مایاها بسیار پیشرفته بودند، مهارت‌های مهندسی قابل توجهی از خود نشان می‌دادند و از ریاضیات پیچیده‌ای استفاده می‌کردند. به نظر می‌رسد این تمدن قادر به ادامه حیات خود نبوده و حدود ۹۰۰ پس از میلاد مسیح با یک انحطاط شدید روبرو شده است. باستان‌شناسان اکنون بر این باورند که مایاها قربانی جنگ‌های مداوم به همراه تغییرات آب و هوایی بودند که منجر به قحطی شد و آنها را مجبور به خروج از بزرگترین شهرهایشان کرد. تخریب مناطق روستایی نیز که منجر به کاهش منابع می‌شد، ممکن است نقش داشته باشد.
امپراتوری خمر
در آن سوی دیگر دنیا، امپراتوری خمر در سراسر کامبوج امروزی گسترش یافته بود. آنگکور یکی از بزرگترین شهرهای این تمدن به شمار می‌رفت، با شبکه‌ای گسترده از جاده‌ها و کانال‌ها و جمعیتی تخمینی بالغ بر یک میلیون نفر. امپراتوری خمر در فاصله‌ی بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ پس از میلاد مسیح به اوج خود رسید و کارشناسان مطمئن نیستند چه چیزی باعث ناپدید شدن این تمدن شده است، و شهرهای آن را در معرض ترحمِ جنگل بی‌امان رها کرده است. نظریه‌ها از جنگ تا فاجعه‌ی زیست‌محیطی متغیر است.
تمدن دره سند
تمدن دره سند، که همچنین با نام تمدن هاراپا شناخته می‌شود، یکی از بزرگترین تمدن‌های تاریخ باستان بود که بخش‌هایی از هند، پاکستان و افغانستان را در برمی‌گرفت و جمعیتی بالغ بر پنج میلیون نفر داشت. این تمدن در اوج خود، از جمله دستاوردهای دیگر، به برخی از چشمگیرترین معماری‌های جهان می‌بالید. این تمدن حدود ۳۰۰۰ سال پیش به دلایلی ناشناخته ناپدید شد. یک نظریه حاکی از آن است که قربانی تغییرات آب و هوایی شده که منجر به خشکسالی و قحطی گردیده است.
جزیره ایستر
جزیره ایستر (راپا نویی) که به خاطر سرهای سنگی عظیمی که در امتداد ساحل آن قرار دارند، مشهور است، خانه‌ی یک تمدن پلی‌نزیایی پررونق بود که برای اولین بار در حدود ۷۰۰ پس از میلاد مسیح در این جزیره ساکن شدند. ساکنان آن دریانوردان ماهری بودند و توانایی‌های پیشرفته‌ی دیگری نیز از خود نشان دادند. برخی گمان می‌کنند که کاهش منابع طبیعی ممکن است منجر به انحطاط این تمدن شده باشد. بیماری و عوامل دیگر نیز ممکن است نقش داشته باشند.
چاتال‌هویوک
جنوب-مرکز ترکیه‌ی امروزی زمانی خانه‌ی یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان بود: چاتال‌هویوک. این شهر بخشی از تمدنی گسترده بود که بین ۹۰۰۰ تا ۷۰۰۰ سال پیش شکوفا شد و سپس به طور ناگهانی ناپدید گردید. چیزی که چاتال‌هویوک را منحصر به فرد می‌کرد، ساختار کندویی آن بود – خانه‌ها در کنار هم ساخته می‌شدند و از طریق سوراخ‌هایی در سقف قابل دسترسی بودند، که با استفاده از نردبان‌ها و راهروهای هوایی به آنها وارد می‌شدند. اگرچه ساکنان آن مدت‌هاست که از بین رفته‌اند، اما آنها ثروت عظیمی از اشیاء را به جا گذاشته‌اند که جزئیات زندگی و آداب و رسومشان را شرح می‌دهد.
تمدن میسیسیپی
از حدود ۷۰۰ پس از میلاد تا زمان برقراری ارتباط و استعمار اروپا، بخش اعظمی از جنوب شرقی و مرکز قاره آمریکا، خانه‌ی یک تمدن کشاورزی به نام میسیسیپی‌ها بود. یکی از بزرگترین شهرهای آنها، Cahokia، در نزدیکی کالینزویل امروزی، ایلینوی قرار داشت. Cahokia که وسعتی در حدود ۶ مایل مربع تخمین زده می‌شود، دارای یک میدان مرکزی عظیم، اهرام خاکی بزرگ و سازه‌های چوبی شبیه به استون‌هنج بود که برای ردیابی ستارگان استفاده می‌شد. برخی تخمین می‌زنند که جمعیت Cahokia حدود ۴۰ هزار نفر بوده است، که بسیاری از آنها در روستاهای خارج از شهر اصلی زندگی می‌کردند. همانطور که در مورد سایر تمدن‌های گمشده وجود دارد، کارشناسان با قطعیت نمی‌دانند چه چیزی منجر به نابودی تدریجی تمدن میسیسیپی‌ها شده است. نظریه‌های رایج حاکی از آن است که این افول نتیجه‌ی تخریب محیط زیست یا قحطی و بیماری ناشی از بهداشت نامناسب بوده است.
